ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
- 1. Ορισμός
-
- Βιοπληροφορική είναι ο επιστημονικός χώρος όπου η σύμπραξη της Βιολογίας με την Πληροφορική, την Στατιστική και τα Μαθηματικά εξερευνά νέους τρόπους για την προσέγγιση των βιολογικών προβλημάτων, καθώς και την αντίληψη βασικών αρχών της Βιολογίας. Πρόκειται για γνωστικό χώρο με συγκεκριμένο όσο και ευρύ πεδίο εφαρμογών και αλληλεπίδρασης με τη σύγχρονη δομική, μοριακή, πληθυσμιακή και περιβαλλοντική βιολογία. Ο κλάδος της Βιοπληροφορικής σήμερα θεωρείται, παγκόσμια, ένας από τους πλέον αναπτυσσόμενους, ενώ έχει ήδη επιδείξει σημαντικά επιτεύγματα και έχει συγκεντρώσει ιδιαίτερα σημαντικές επενδύσεις. Ουσιαστικά, κατέχει κεντρική θέση στις σύγχρονες εξελίξεις των Επιστημών της Ζωής, με πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα τα προγράμματα "Αποκωδικοποίησης" των Γονιδιωμάτων, περιλαμβανομένου και αυτού του Ανθρώπου.
-
-
-
- 2. Αναγκαιότητα της Βιοπληροφορικής
-
- Οι σημαντικές αλλαγές που συντελέστηκαν τις τελευταίες δεκαετίες στο πεδίο της Μοριακής Βιολογίας (κλασσικής και δομικής), σε συνδυασμό με την εξέλιξη της τεχνολογίας της γονιδιωματικής, αλλά και στη μελέτη της βιοποικιλότητας και της διατήργησης της φύσης, οδήγησαν σε εκθετική αύξηση των πληροφοριών που παράγονται από τη βιολογική κοινότητα. Το γεγονός αυτό, κατέστησε απόλυτα αναγκαία τη διαχείριση, τον έλεγχο και την ανάλυση όλων αυτών των δεδομένων με τελικό σκοπό την αξιοποίησή τους για την εξαγωγή σημαντικών Βιολογικών συμπερασμάτων. 'Αμεση συνέπεια των ανωτέρω, ήταν η ανάγκη για την ανάπτυξη εξειδικευμένων υπολογιστικών εργαλείων (λογισμικού), αλλά και την προσαρμογή ήδη υπαρχόντων δοκιμασμένων συστημάτων, για την αποθήκευση, οπτικοποίηση και ανάλυση των δεδομένων, δίνοντας το έναυσμα για τη μεγάλη ανάπτυξη, που παρατηρείται στις μέρες μας, στο πεδίο της Βιοπληροφορικής.
-
-
-
- 3. Ερευνητικό πεδίο - Γνωστικά αντικείμενα
-
- Το ερευνητικό πεδίο της Βιοπληροφορικής προϋπήρχε της τεράστιας έκρηξης στη συλλογή των γονιδιωματικών, κυρίως, αλλά και των πληθυσμιακών και οικολογικών πληροφοριών και είχε αρχίσει να αναπτύσσεται από τις αρχές της δεκαετίας του 1970. Αρκετές από τις σημερινές κατευθύνσεις στον τομέα αυτό βασίζονται σε θεμέλια που είχαν ήδη τεθεί από την περίοδο εκείνη. Ο πλούτος και η ποικιλομορφία των πληροφοριών που διατίθενται στις μέρες μας και χρήζουν ανάλυσης και επεξεργασίας έδωσαν νέα ώθηση και προεκτάσεις στο πεδίο αυτό, το οποίο αποτελεί, σε αρκετές περιπτώσεις, την αιχμή του δόρατος στην βασική αλλά και εφαρμοσμένη έρευνα των Βιολογικών-Βιοϊατρικών επιστημών.
Χαρακτηριστικό φαινόμενο καθ' όλη την ιστορία του κλάδου της Βιοπληροφορικής έχει αποτελέσει η "στρατολόγηση" ειδικών από διάφορα γνωστικά αντικείμενα (Βιολογία, Πληροφορική, Μαθηματικά, Φυσική, Χημεία κλπ.) με κοινό παρονομαστή τη χρήση μαθηματικών μεθόδων και υπολογιστικών τεχνικών για την περιγραφή και ανάλυση Βιολογικών Συστημάτων. Η ολοένα αυξανόμενη πολυπλοκότητα των προς ανάλυση δεδομένων και η ποικιλία τους καθιστά επιτακτική τη συνεισφορά και συνεργασία ειδικών από όλα τα παραπάνω πεδία, εκπαιδευμένων κατάλληλα με βάση τις γενικότερες αρχές και τη μεθοδολογία της σύγχρονης Βιοπληροφορικής, ώστε να είναι δυνατόν να ανταπεξέλθουν στις αυξημένες απαιτήσεις του πεδίου στην έρευνα και την παραγωγή.
- 4. Στόχοι του προγράμματος σπουδών
-
- Με δεδομένη την έκρηξη η οποία συντελείται (και αναμένεται να εξακολουθήσει να συντελείται), τόσο σε ακαδημαϊκό-ερευνητικό όσο και σε εφαρμοσμένο επίπεδο, στο πεδίο του ευρύτερου, σχετιζόμενου με τη Βιοτεχνολογία, Βιομηχανικού κλάδου (Βιοτεχνολογία, Φαρμακογονιδιωματική, Μοριακή Ιατρική, κλπ) και στα θέματα τα σχετικά με τη διατήρηση της φύσης, το συγκεκριμένο πρόγραμμα έρχεται να καλύψει την απαίτηση για εκπαίδευση υψηλού επιπέδου ειδίκευσης, η οποία θα δώσει τα πρώτα βασικά εφόδια σε νέους επιστήμονες για να εισέλθουν στο δυναμικά αναπτυσσόμενο χώρο της Βιοπληροφορικής. Η ύπαρξη επιστημονικού δυναμικού με υποδομή και εκπαίδευση στη Βιοπληροφορική θέτει θεμέλια για την πρόοδο του συγκεκριμένου κλάδου (αλλά και της Βιολογίας, γενικότερα) στη χώρα μας. Επίσης, οδηγεί στη δημιουργία μιας κρίσιμης μάζας επιστημόνων με απαραίτητα προσόντα για την περαιτέρω διεξαγωγή έρευνας και εκπαίδευσης νέων επιστημόνων στις τεχνολογίες της Βιοπληροφορικής, οι οποίες αλλάζουν, ριζικά, μέρα με τη μέρα, τον τρόπο με τον οποίο πραγματοποιείται η Βιολογική έρευνα σήμερα.
|
